Điều đầu tiên và cũng là sự khác biệt lớn nhất đến từ chất đất.
Đất tử sa có hàm lượng sắt rất cao, cũng như nhiều loại khoáng chất và những chất vi lượng khác có tác dụng như thể đất tử sa được thiên nhiên tạo ra chỉ để dành cho việc pha trà. Nổi tiếng nhất vẫn là đất tử sa Nghi Hưng của Trung Quốc, với sản phẩm ấm tử sa Nghi Hưng được rất nhiều người yêu thích và đam mê bởi bạn sẽ cảm nhận được hương vị rất riêng khi pha trà với loại ấm này.
Bởi ấm tử sa luôn có các khí khổng (tức là có bề mặt không hoàn toàn kín hơi như bề mặt thuỷ tinh hay ấm sứ), nó có khả năng xử lý nước trà tiếp (hút mùi trà, ngấm nước trà vào trong thành ấm, hoà nước trà với các vi lượng khoáng chất có trong thành ấm, cũng như hút không khí từ ngoài môi trường vào trong ấm để tăng khả năng oxi-hoá trong nước trà) làm cho nước trà ngon ngọt hơn.
Nghĩa là ấm tử sa nghi hưng cao cấp vẫn tương tác mạnh mẽ với nước trà và xử lý nước trà thêm chứ không trơ như ấm thủy tinh/sứ/kim loại vốn hầu như không tương tác gì với nước trà ngoài khả năng hấp nhiệt hoặc giữ nhiệt, nên vị nước trà pha bằng ấm tử sa bao giờ cũng mềm, dịu, ngọt sâu, có cảm xúc hơn pha bằng những dạng ấm trơ kia. Bởi vậy ấm dùng lâu năm không cần pha trà chỉ cần rót nước sôi vào, khi rót ra cũng sắc hương trà.
Theo chiều ngược lại, ấm đất sét nung thường quá xốp, tức là quá nhiều khí khổng, nên hút mùi và hút nước trà thái quá, dẫn đến nó làm mờ hương vị trà quá nhiều, lại không có nhiều vi lượng khoáng chất quý để giúp nước trà ngon ngọt lên. do đó nó cũng kém ấm tử sa.
Đất tử sa không thể pha trộn trực tiếp với nước như các loại đất sét khác nên cũng không thể dùng Đất tử sa để chế tác đồ gồm theo các phương pháp truyền thống như đúc hoặc dùng bàn xoay. Các vật dùng làm từ đất tử sa chỉ có thể được nặn bằng tay.
Ấm tử sa là một dạng vật dụng đặc biệt, bởi chúng có thể trưởng thành theo thời gian – từ một vật thể vô hồn trở thành một vật thể hữu hồn, càng pha với nhiều trà và biết chăm sóc đúng cách, chúng sẽ càng giúp cho nước trà thơm ngon hơn và bản thân chúng cũng càng lên nước, lên màu, bóng, đẹp hơn.
Với một người uống trà bằng ấm tử sa, không gì thú vị hơn là chăm sóc những chiếc ấm tử sa của mình rồi nhìn ngắm, cảm nhận sự trưởng thành hàng ngày về màu sắc, độ bóng, độ đẹp của chúng. Như vậy, ấm tử sa không chỉ có tương tác mạnh với nước trà giúp nước trà thơm ngon lên, chúng cũng có tương tác mạnh với người sở hữu chúng, liên hệ mật thiết giữa người và ấm dần dần góp phần nâng cao cả những phẩm chất nhân văn của người sở hữu chúng. Đó là những người bạn mãi mãi trung thành và cần thiết với chúng ta – những người yêu trà.
Và còn yếu tố nghệ thuật của ấm tử sa nữa, không đơn thuần là dụng cụ trà (trà cụ), các nghệ nhân làm ấm tử sa đã phát triển, sáng tạo ra nhiều mẫu ấm không chỉ có giá trị công năng, mà còn mang đậm giá trị nghệ thuật tạo hình – trở thành những tác phẩm điêu khắc bằng đất nung kinh điển như : ấm tử sa phỏng cổ, ấm tử sa độc ẩm, ấm tử sa thạch biều, ấm tử sa tây thi, …. nói đến thế giới tạo hình, điêu khắc của ấm tử sa là nói đến một thế giới phong phú mênh mông mà một khi người ta đã cảm nhận thấy, bước chân vào thì không thể cưỡng lại, rất khó quay đầu…
