Vào thời Minh Thanh, chu nê thuộc vào phạm trù của hồng nê, không có tên riêng. Đến thời Dân Quốc, trong cuốn “Dương Tiện Sha Hồ Đồ Khảo” bắt đầu nhắc đến “chu nê”, nhưng không có sự phân tách rõ rệt với hồng nê. Từ năm 1949 đến nay, trình độ công nghiệp hóa trong khai thác đất phát triển, khiến số lượng và quy mô khai thác mở rộng, để phân tách đất, người chơi ấm gọi loại ấm có phẩm chất tốt, màu sắc tươi sáng trong đất hồng nê gọi là ấm chu nê, những chiếc còn lại gọi là ấm hồng nê.
Quặng của chu nê về cơ bản chia theo mức độ phong hóa thành 3 loại là:
1- Loại ở bề mặt tầng đất non, được mưa xối nắng chiếu, đã phong hóa mức độ khá cao,
2- Loại trong tầng đất non, mức độ phong hóa không đồng nhất,
3- Cũng là loại trong tầng đất non, nhưng thời gian phong hóa quá dài.
Chu nê có kết cấu cát bột, rời rạc và nặng, tan trong nước. Ô xít sắt cao hơn hồng nê thường, tăng màu sắc cho ấm.
Nếu so với những loại tử sa khác, tỷ lệ co ngót khi để khô và nung của chu nê cao, hồng nê thường có độ co ngót 13%, độ co ngót tổng thể của chu nê hơn 17%, thậm chí đến 25%. Vì tỷ lệ co ngót của chu nê lớn, nhiệt độ nung khi xưa khó khống chế, nên sau khi nung xong ấm chu nê, bề mặt ấm thường có vết nhăn ít nhiều, do vậy có lối nói rằng “không nhàu không là chu”. Sau khi kỹ thuật hiện đại nâng cao, nhiệt độ nung đã dễ nắm hơn, không mấy xuất hiện hiện tượng này nữa. Khi nung chu nê, cần có thời gian chuẩn bị và hong khô, vì tỷ lệ co của chu nê lớn, mật độ cao, khí khổng nhỏ, nước không dễ bốc hơi, vì vậy chỉ có thể dùng thời gian để khắc phục vấn đề này. Dù là khi tăng nhiệt, cũng chỉ có thể tăng chậm, thời gian nguội cũng hết sức chậm, nếu không sẽ dễ nứt vỡ.
Sau khi đã trở thành ấm thành phẩm, độ kết tinh của chu nê cao, bề ngoài đẹp, tiếng đanh như tiếng kim loại, bề mặt cắt của mảnh vỡ gần như đồ sứ (độ sứ hóa cao), vẫn có tính thấu khí nhất định. Sự thay đổi màu của ấm chu nê khi nhiệt độ thay nóng lạnh thay đổi đột ngọt là rất rõ, khi có nước sôi, màu ấm sẽ đậm lên, càng hồng nhuận hơn, khi đổ nước nóng đi, ấm sẽ trở về màu cũ rất nhanh.
Xem thêm
